Operacja 247security Mdvr602w

Operacja 247security MDVR602W to profesjonalny system monitorowania CCTV, który zapewnia zaawansowane funkcje monitorowania i zarządzania. System jest wyposażony w komponenty wysokiej jakości, takie jak 2MP przemysłowe kamery przemysłowe, maksymalna prędkość transmisji do 120 klatek na sekundę, zarządzanie siecią przez Wi-Fi, zdalne monitorowanie, powiadomienia SMS i powiadomienia e-mail, a także funkcje wykrywania ruchu i wykrywania twarzy. System MDVR602W jest łatwy w instalacji i łatwy w konfiguracji, a jego intuicyjny interfejs użytkownika umożliwia łatwe korzystanie z funkcji monitorowania i zarządzania. System oferuje również wiele opcji przechowywania danych, w tym zewnętrzne nośniki pamięci, aby zapewnić bezpieczne i zgodne z przepisami przechowywanie danych.

Ostatnia aktualizacja: Operacja 247security Mdvr602w

Ten artykuł dotyczy operacji wojskowej. Zobacz też: Operacja Dunaj – film polsko-czeski.

Operacja Dunaj

zimna wojna
Radzieckie czołgi T-55 z pasami inwazyjnymi na wieżach otoczone przez tłum protestujących w Pradze	Czas	20 sierpnia – 20 września 1968	Miejsce Czechosłowacja	Przyczyna doktryna Breżniewa	Wynik protokół moskiewski, radziecka obecność wojskowa w Czechosłowacji do 1991	Strony konfliktu
	Czechosłowacka Republika Socjalistyczna	Układ Warszawski:  ZSRR  PRL  Bułgaria Węgry NRD

Dowódcy Alexander Dubček
Ludvík Svoboda
Martin Dzúr Iwan Pawłowski
Konstantin Prowałow
Iwan Jakubowski
Florian SiwickiSiłynieznane175–500 tysięcy żołnierzyStraty72–108 zabitych,
około 800 rannych 12 zabitych,
25 rannych
4 zabitych
2 zabitychMultimedia w Wikimedia CommonsCytaty w Wikicytatach

Barykady i płonący radziecki czołg T-55, 21 sierpnia 1968

Ludzie wznoszący flagę Czechosłowacji po spaleniu radzieckiego czołgu w Pradze

Odezwa do polskich żołnierzy

Operacja Dunaj – kryptonim, który nadano interwencji członków Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, rozpoczętej 20 sierpnia 1968 o godzinie 23:00.

Siły zbrojne państw Układu Warszawskiego dokonały inwazji na Czechosłowację w celu zatrzymania politycznych reform liberalizacji zwanej Praską Wiosną forsowanej przez Alexandra Dubčeka. W operacji wzięło udział od 175 do 500 tysięcy żołnierzy Związku Radzieckiego, Bułgarii, NRD, Węgier i Polski. Operacja skutecznie zatrzymała reformy liberalizacji i wzmocniła władzę Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Polityka zagraniczna ZSRR w tym czasie była znana jako doktryna Breżniewa.

Radziecka Centralna Grupa Wojsk utworzona z wojsk wprowadzonych na terytorium Czechosłowacji podczas operacji Dunaj pozostała na terytorium tego państwa do 1991.

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Przemiany polityczne w Czechosłowacji, zapoczątkowane w styczniu 1968 spowodowały falę niezadowolenia wśród władz państw socjalistycznych, zwłaszcza ZSRR. Przywódcy części partii komunistycznych z Europy Środkowo-Wschodniej obawiali się rewolucji czechosłowackiej, która mogłaby negatywnie oddziaływać na inne społeczeństwa państw demokracji ludowej. Wybrany 4 stycznia 1968 I sekretarz Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji (KSČ) Alexander Dubček zapowiedział głębokie reformy społeczne i gospodarcze, uniezależniające państwo od politycznej podległości ZSRR (budowa „socjalizmu z ludzką twarzą”). Liberalizacja forsowana przez Dubčeka obejmowała zwiększenie wolności prasy, wolności słowa, swobody przemieszczenia się, większy nacisk gospodarczy na dobra konsumpcyjne, możliwość wprowadzenia wielopartyjnego rządu i ograniczenie władzy tajnej policji, a także potencjalne wycofanie się z Układu Warszawskiego^[1][2]. Tak zwana „Praska Wiosna” dla I sekretarza KC KPZR Leonida Breżniewa miała charakter kontrrewolucji, której natychmiast należało zapobiec. Duże naciski na jej stłumienie wywierali także przywódcy PRL Władysław Gomułka oraz NRD Walter Ulbricht, którzy obawiali się, że po wyjściu Czechosłowacji z Układu Warszawskiego RFN może zakwestionować powojenny układ granic^[3].

Dwustronne rozmowy radziecko-czechosłowackie nie przyniosły spodziewanych efektów. 17 sierpnia w Moskwie podjęto decyzję o interwencji wojsk Układu Warszawskiego na terenie Czechosłowacji. 21 sierpnia Minister Obrony Narodowej CSRS wydał zakaz użycia broni wobec wojsk interwencyjnych. Prezydent Czechosłowacji Ludvík Svoboda nakazał uczynić wszystko, co pomogłoby zapobiec rozlewowi krwi.

Przygotowania[edytuj | edytuj kod]

Generalną próbą gotowości sił Układu Warszawskiego, zintegrowania wojsk i sztabów oraz zapoznania z terenem operacji, było ćwiczenie frontowo-sztabowe „Szumawa”. Początkowo w manewrach miały brać udział jedynie jednostki Armii Radzieckiej i Czechosłowackiej Armii Ludowej. Naciski ze strony Kremla na stronę czechosłowacką sprawiły, że w ćwiczeniach „Szumawa” wzięły udział jednostki Wojska Polskiego i Węgierskiej Armii Ludowej (Magyar Néphadsereg). Ćwiczenia „Szumawa” trwały od 18 czerwca do 2 lipca 1968.

W maju rozpoczęto przegrupowania wojsk przeznaczonych do interwencji, między innymi z rejonu Lwowa przeniesiono 24 Gwardyjską Dywizję Zmotoryzowaną, rozmieszczoną później w rejonie Cieszyna, Bielska-Białej i Pszczyny. Jednocześnie trwały prace sztabowe nad przebiegiem interwencji. Przygotowane do operacji wojska ZSRR, NRD, Polski, Węgier i Bułgarii^[4] skoncentrowane w pobliżu granic z Czechosłowacją rozpoczęły także manewry „Pochmurne lato 68”, mające przejść w końcu lipca w operację Dunaj, czyli inwazję na Czechosłowację. Sztab wojsk interwencyjnych rozmieszczono w Legnicy. Dowódcą został radziecki marszałek Iwan Jakubowski.

Organizacja jednostek wojskowych podczas interwencji[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym rzucie wojska inwazyjne liczyły 250 tysięcy żołnierzy, 4200 czołgów. Po drugim rzucie liczba ta wzrosła do 450 tysięcy żołnierzy i 6500 czołgów. Polski kontyngent liczył 24 tysiące oficerów i żołnierzy, 647 czołgów, 566 transporterów, 191 dział i moździerzy, 84 działa przeciwpancerne, 96 dział przeciwlotniczych, 4798 samochodów i 36 śmigłowców (była to największa powojenna operacja wojskowa sił LWP, aż do Grudnia 1970)^[5].

Grupa Armii „Północ”, dowodzona przez generała armii Iwana Pawłowskiego (sztab w Legnicy), mająca wkroczyć z terenu NRD i Polski, opanowując północne i zachodnie Czechy, zwłaszcza trójkąt Karlowe Wary-Pilzno-Czeskie Budziejowice.

• 1 Gwardyjska Armia Pancerna (ZSRR), z terenu NRD
• 11 Gwardyjska Armia Pancerna (ZSRR), z terenu NRD
• 2 Armia Wojska Polskiego (utworzona na bazie Śląskiego Okręgu Wojskowego, dowodzona przez generała brygady Floriana Siwickiego)

Grupa Armii „Południe”, dowodzona przez generała pułkownika Konstantina Prowałowa (sztab w Mátyásföld koło Budapesztu) mająca wkroczyć z Węgier, NRD i Ukrainy Zakarpackiej, zajmując Słowację oraz południowo-środkowe Czechy wraz z Pragą.

• 20 Armia Gwardyjska (ZSRR), z terenu NRD
• 38 Armia Gwardyjska (ZSRR), z terenu ZSRR
• 8 Dywizja Zmotoryzowana (Węgry), z terenu Węgier
• 36 Armia Lotnicza (ZSRR), z terenu Węgier

Wojska powietrznodesantowe:

• 7 Gwardyjska Dywizja Powietrznodesantowa (ZSRR – stacjonowała w Kownie – opanowanie Pragi)
• 103 Gwardyjska Dywizja Powietrznodesantowa (ZSRR – stacjonowała w Witebsku – opanowanie Brna)

Jednostki Narodowej Armii Ludowej NRD, które miały wziąć udział w interwencji (7 Dywizja Pancerna z Drezna i 11 Dywizja Zmotoryzowana z Halle), postawione w stan gotowości bojowej w lipcu 1968, nie wkroczyły do Czechosłowacji 21 sierpnia 1968. W sztabie wojsk interwencyjnych w Milovicach znajdowało się kilku oficerów niemieckich i wydzielona grupa z 2 pułku łączności Narodowej Armii Ludowej.

Straty[edytuj | edytuj kod]

W czasie operacji około 500 Czechów i Słowaków zostało rannych, a 108 zostało zabitych^[6]. 7 września 1968 w Jiczynie pijany polski żołnierz Stefan Dorna zastrzelił 2 czeskich cywilów, a kilka innych osób (w tym 2 kolegów z jednostki) ranił^[7]. W trakcie inwazji z Czechosłowacji wyemigrowało około 300 tysięcy Czechów i Słowaków, a po niej następne 70 tysięcy. Od 21 sierpnia do 20 września 1968 Armia Radziecka straciła 12 żołnierzy i 25 zostało rannych. Niebojowe straty w tym samym okresie to 84 zabitych i zmarłych oraz 62 rannych i poszkodowanych. W katastrofie helikoptera w pobliżu miasta Teplice zginęło dwóch radzieckich reporterów^[8]. Armia węgierska straciła 4 żołnierzy (wszystkie straty – niebojowe: wypadki, choroby, samobójstwa). Wojska bułgarskie – dwóch żołnierzy; jeden zginął na posterunku zastrzelony przez nieznane osoby (skradziono pistolet), a drugi żołnierz zastrzelił się. 2 Armia Wojska Polskiego straciła dziesięciu żołnierzy^[9].

Protesty wobec interwencji[edytuj | edytuj kod]

Interwencja wywołała protesty ze strony rządów Jugosławii, Rumunii i Chin oraz ze strony zachodnioeuropejskich partii komunistycznych. Rumunia i Jugosławia udzieliły bezpośredniego wsparcia rządowi Czechosłowacji^[10][11][12]. Ponadto Rumunia rządzona przez Nicolae Ceaușescu w praktyce wycofała się z działań Układu Warszawskiego i zaczęła szukać nowych sojuszników poza blokiem wschodnim^[13][14] w tym bardzo aktywnie pośród państw bloku zachodniego^[15]. Ceaușescu w okresie kryzysu czechosłowackiego zdecydował o tworzeniu ochotniczych oddziałów mających bronić niepodległości kraju w przypadku zagrożenia radziecką interwencją^[16]. Albania wystąpiła z Układu Warszawskiego we wrześniu 1968^[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

1. ↑ Gaddis 2005, s. 150.
2. ↑ Ello (ed. ), Paul (kwiecień 1968). Control Committee of the Communist Party of Czechoslovakia, „Action Plan of the Communist Party of Czechoslovakia (Prague, April 1968)” w: Dubcek's Blueprint for Freedom: His original documents leading to the invasion of Czechoslovakia. William Kimber & Co. 1968, s. 32, 54.
3. ↑ 5 lipca na posiedzeniu KC PZPR Władysław Gomułka narzekał na niedostateczną jego zdaniem determinację ZSRR w tłumieniu reform w CSRS. Por. Jerzy Eisler: Polskie miesiące czyli kryzys(y) w PRL. Wyd. EPUB. 2008. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788376290195" title="Specjalna:Książki/9788376290195">ISBN 978-83-7629-019-5. Cytat: „Radzieccy robią to wszystko w rękawiczkach. Gdyby to zależało od nas, to już bym ich dawno złamał. Proces prowadzi do odpadnięcia Czechosłowacji z naszego obozu. Widzę trudności z wejściem wojsk obecnie. Radzieccy mają prawo, ponieważ wyzwolili Czechosłowację, zginęły tysiące ich żołnierzy, udzielali pomocy gospodarczej. Możemy radzieckim powiedzieć, że wprowadzimy nasze wojska bo tu idzie o nasze bezpieczeństwo. Do diabła z suwerennością. Jeśli zaś nie chcą, to niech ustępują dalej”.
4. ↑ W operacji nie wzięły udziału wojska Albanii (zawiesiła współpracę z Układem Warszawskim w 1962 i wystąpiła zeń w 1968) i wojska Rumunii.
5. ↑ Jerzy Eisler:
6. ↑ Historici: Obětí srpnové okupace je více – České noviny, 9. 6. 2008].
7. ↑ Opis zajść w Jiczynie.
8. ↑ Россия и СССР в войнах XX века: Статистическое исследование. – М. : ОЛМА-ПРЕСС, 2001. – С. 533.
9. ↑ Brali udział w inwazji na Czechosłowację. Kombatanci?
10. ↑ Konrad H. Jarausch, Thomas Lindenberger Conflicted Memories: Europeanizing Contemporary Histories, s. 43.
11. ↑ Gaddis 2005, s. 154.
12. ↑ "Back to the Business of Reform". Time Magazine.
13. ↑ Radio Free Europe Research: Rumania s. 251.
14. ↑ David Turnock The Economy of East Central Europe, 1815-1989 Stages of Transformation in a Peripheral Region, s. 584.
15. ↑ Martin Sajdik, Michaël Schwarzinger (2008). European Union enlargement: background, developments, facts. New Jersey, USA: Transaction Publishers. s. 10. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781412806671" title="Specjalna:Książki/9781412806671">ISBN 978-1-4128-0667-1.
16. ↑ Julian Hale, Ceaușescu’s Romania, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy s. 148.
17. ↑ Muzeum Historii Polski

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Łukasz Kamiński: Wokół praskiej wiosny: Polska i Czechosłowacja w 1968 roku. Warszawa: IPN KŚZpNP, 2004. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8389078694" title="Specjalna:Książki/8389078694">ISBN 83-89078-69-4. btitle=Wok%C3%B3%C5%82+praskiej+wiosny%3A+Polska+i+Czechos%C5%82owacja+w+1968+roku&rft. aulast=Kami%C5%84ski&rft. aufirst=%C5%81ukasz&rft. date=2004&rft. pub=IPN+K%C5%9AZpNP&rft. place=Warszawa&rft. isbn=83-89078-69-4">
• John Lewis Gaddis, The Cold War: A New History, New York: Penguin Press, 2005, ISBN 1-59420-062-9, OCLC 61303540.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Udział polskich wojsk w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji 1968 8 20
• Czechosłowacja 1968 – Inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację
• 45 lat temu stłumiono Praską Wiosnę
• Rocznica agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację
• Inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację

• p
• d
• e

• p
• d
• e

Robot chirurgiczny da Vinci – część po stronie pacjenta

Robot chirurgiczny da Vinci – robot medyczny zbudowany przez amerykańską firmę Intuitive Surgical. Został zaprojektowany w celu ułatwienia wykonywania skomplikowanych zabiegów chirurgicznych metodą małoinwazyjną. Znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach chirurgii, zwłaszcza w zabiegach ginekologicznych, urologicznych oraz kardiologicznych^[1][2].

Urządzenie składa się z trzech części: konsoli chirurgicznej przy której chirurg steruje pracą robota, wózka wizyjnego zapewniającego obrazowanie 3D w jakości HD z możliwością modulowania głębi obrazu pola operacyjnego (10 krotne powiększenie optyczne i 2 lub 4 krotne powiększenie cyfrowe które daje operatorowi zdolność rozróżniania warstw struktur anatomicznych i odległości pomiędzy nimi) oraz robota właściwego, mającego cztery ramiona ramion. Roboty da Vinci są używane w szpitalach na całym świecie. W 2022 przeprowadzono przy jego pomocy ponad 10 mln operacji, najczęściej histerektomii oraz prostatektomii (usunięcia prostaty)^[3]. Zainstalowanych jest ponad 6, 5 tys. systemów chirurgicznych da Vinci w 67 krajach, a ok. 55 tys. chirurgów zostało przeszkolonych do pracy z wykorzystaniem tego robota. Obecnie sprzedawane roboty są już 4 generacji.

Da Vinci pojawił się na rynku w 1999. Nazwa pochodzi od nazwiska Leonardo da Vinci, któremu przypisuje się pierwszy w dziejach projekt robota^[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powstanie robota[edytuj | edytuj kod]

Na początku lat 90. XX wieku przeprowadzano pierwsze badania nad wykorzystaniem osiągnięć robotyki w warunkach szpitalnych. Powstały wtedy pierwsze prototypy AESOP i ZEUS. Szczególne zainteresowanie budził pomysł zastosowania zdalnej chirurgii na polu bitwy, dlatego w projekt finansowania badań nad tą technologią zaangażowała się amerykańska Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Dziedzinie Obronności. Wsparcie otrzymały: Instytut Badawczy Stanforda oraz laboratorium sztucznej inteligencji Instytutu Technicznego Massachusetts. Wizja militarnego wykorzystania robotów chirurgicznych polegała na możliwości udzielenia natychmiastowej, zdalnej pomocy medycznej żołnierzom, bezpośrednio na linii frontu, pod kontrolą chirurgów znajdujących się w bezpiecznych lokalizacjach.

W 1995, w efekcie coraz dojrzalszych projektów, utworzono firmę Intuitive Surgical Devices, która najpierw zakupiła technologię od Instytutu Badawczego Stanforda, a następnie zaczęła zatrudniać doświadczonych specjalistów z dziedziny robotów medycznych między innymi z Instytutu Technicznego Massachusetts oraz IBM. W ciągu 3 lat od momentu sformowania zespołu (w 1996) powstały trzy generacje prototypów zdolnych do pierwszych prób na zwierzętach oraz ludziach. W 1999 produkt o nazwie Da Vinci Surgical System wszedł na rynek europejski. W pierwszej ofercie publicznej, w czerwcu 2000, firma Intuitive Surgical osiągnęła zysk w wysokości 46 milionów dolarów, a miesiąc później robot chirurgiczny da Vinci otrzymał pozwolenie od amerykańskiej Agencji Żywności i Leków na wykorzystanie w chirurgii ogólnej. Kolejne pozwolenia w 2001 dotyczyły zabiegów prostatektomii radykalnej oraz wideotorakoskopii.

ZEUS a da Vinci[edytuj | edytuj kod]

W 2000 roku firma Intuitive Surgical została pozwana przez firmę Computer Motion, produkującą konkurencyjnego robota o nazwie ZEUS, o naruszenie patentów^[5]. Celem projektu ZEUS-a było dostarczenie urządzenia zdolnego do przeprowadzenia operacji laparoskopowych z wyższą od ludzkiej precyzją. Podejście twórców robota da Vinci było inne. Robot miał umożliwić przeprowadzenie tradycyjnej operacji ze wszystkimi zaletami płynącymi z podejścia małoinwazyjnego. Z tego względu początkowo robota ZEUS wykorzystywano w laparoskopii, zaś da Vinci w tradycyjnych zabiegach. Z czasem jednak ZEUS stawał się coraz bardziej podobny do da Vinci pod względem technicznym. W 2003 doszło do połączenia firm Computer Motion oraz Intuitive Surgical, co zakończyło okres prawnej batalii o patenty^[5]. Stopniowo zaczęto wycofywać z rynku robota ZEUS, na rzecz jednego rozwiązania – da Vinci.

Budowa[edytuj | edytuj kod]

Robot chirurgiczny da Vinci jest urządzeniem typu master–slave, gdzie część sterowniczą (master) stanowi konsola z interfejsem użytkownika, część wykonawczą (slave)zaś robot o czterech interaktywnych ramionach, posiadających siedem stopni swobody. Da Vinci oparty jest na czterech głównych komponentach, do których poza konsolą chirurga oraz robotem właściwym po stronie pacjenta należą również narzędzia chirurgiczne EndoWrist oraz układ obrazowania trójwymiarowego.

Konsola chirurgiczna[edytuj | edytuj kod]

Konsola sterownicza może znajdować się w dowolnej odległości od pacjenta o ile pozwalają na to parametry łącza telekomunikacyjnego. Jest ona w pełni przystosowana do przeprowadzania teleoperacji. Chirurg wykonujący zabieg siedzi przy stanowisku, które złożone jest z urządzenia wizyjnego oraz narzędzi sterujących. Obraz ciała pacjenta podczas operacji otrzymywany jest poprzez specjalny wizjer (mikroskop stereoskopowy), zdolny do wyświetlania w trzech wymiarach. Manipulatory konsoli umieszczone są, na wysokości rąk lekarza, tak aby sterowanie robotem przypominało operowanie narzędziami chirurgicznymi.

Robot chirurgiczny[edytuj | edytuj kod]

Robot da Vinci składa się z czterech ramion robotycznych, mających bezpośredni kontakt z pacjentem. Trzy ramiona wyposażone są w narzędzia chirurgiczne EndoWrist. Dwa z nich reprezentują prawą i lewą rękę chirurga, trzecie stanowi uzupełnienie, pozwalające na zwiększenie wydajności i możliwości robota. Istnieją także wersje o trzech ramionach, z których dwa mają narzędzia chirurgiczne. Ostatnie ramię służy do sterowania kamerą endoskopową w ciele pacjenta, eliminując tym samym konieczność obecności na sali operacyjnej dodatkowego asystenta, odpowiedzialnego za trzymanie kamery. Niewielkie rozmiary ramion pozwalają na przeprowadzanie operacji przy minimalnym nacięciu ciała pacjenta (1–2 cm), co zmniejsza ryzyko uszkodzenia tkanek.

Narzędzia EndoWrist[edytuj | edytuj kod]

Chirurg w czasie trwania zabiegu ma do dyspozycji zestaw narzędzi chirurgicznych w opatentowanej technice EndoWrist. Narzędzia te zostały tak zaprojektowane, by naśladowały zręczność ludzkiej dłoni oraz nadgarstka. Mają siedem stopni swobody, potrafią także zginać się pod kątem 90 stopni. Każde z nich wykonuje specyficzne czynności, w tym zaciskanie, zakładanie szwów oraz manipulację tkankami. Odznaczają się łatwą wymienialnością podczas operacji, dzięki specjalnym dźwigniom przy ramionach robota. Urządzenie wyposażone jest także w układ redukcji efektu drżenia rąk oraz kompensacji gwałtownych ruchów chirurga. Narzędzia sterowane są za pomocą konsoli chirurgicznej – odpowiednie ruchy dłoni, kciuków oraz nadgarstków (z możliwością skalowania zakresu ruchu) zamieniane są na precyzyjne ruchy ramion robota oraz narzędzi chirurgicznych.

Układ wizyjny 3D[edytuj | edytuj kod]

Układ wizyjny robota da Vinci wyposażony jest w kamery dostarczające trójwymiarowy obraz ciała pacjenta o wysokiej jakości oraz sprzęt do jego przetwarzania. Generowany przez endoskopy obraz jest uwydatniany oraz optymalizowany przy użyciu odpowiednich filtrów, niwelujących wszelkie szumy i zakłócenia. Wrażenie trójwymiarowości zapewniają dwie kamery, z których zsynchronizowane obrazy są na siebie nakładane, a następnie przekazywane do binokularu konsoli sterującej, gdzie prawe oko chirurga postrzega obraz z prawej kamery, zaś lewe odpowiednio z lewej. Przy pomocy konsoli istnieje możliwość zmiany parametrów obrazu (kontrastu, powiększenia).

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Robot chirurgiczny da Vinci stosowany jest w szpitalach na całym świecie do przeprowadzania zabiegów małoinwazyjnych, gdzie wymagana jest wysoka precyzja. W wielu dziedzinach chirurgii ceniony jest za krótki okres rekonwalescencji po operacji, mniejszą utratę krwi oraz mniejsze prawdopodobieństwo komplikacji. Robot da Vinci używany jest w następujących dziedzinach i zabiegach łącznie wykonywanych jest ponad 170 rodzajów procedur ^[6][7]:

• kardiochirurgii: naprawa zastawki dwudzielnej, rewaskularyzacja wieńcowa
• proktologii: kolektomia, niska przednia resekcja
• chirurgii ogólnej: leczenie chorób pęcherzyka żółciowego, achalazji przełyku, otyłości
• ginekologii: histerektomia, miomektomia, sakrokolpopeksja
• urologii: prostatektomia, cystektomia, częściowa nefrektomia.

Wady[edytuj | edytuj kod]

Wadą robota da Vinci w porównaniu do tradycyjnych metod jest wysoki koszt zakupu urządzenia wynoszący co najmniej 1 milion dolarów amerykańskich^[8]. Z tego względu niewiele szpitali w skali całego świata jest wyposażonych w tego typu robota chirurgicznego^[9]. Także rozwój umiejętności obsługi i sterowania robotem w stopniu zadowalającym jest czasochłonny i wymaga dużych nakładów finansowych^[8]. Robot da Vinci nie został również wyposażony w technologię haptyczną^[8]. Chirurg wykonujący działania operacyjne nie ma możliwości otrzymania sprzężenia zwrotnego od ciała pacjenta lub narzędzi chirurgicznych. Musi polegać wyłącznie na obrazie wizualnym, co zmniejsza efektywność i może prowadzić do popełniania błędów.

Teleoperacje[edytuj | edytuj kod]

Robot da Vinci ma możliwość wykonywania zabiegów telechirurgicznych. W marcu 2005 doszło do pierwszej prezentacji tej techniki przy użyciu robota firmy Intuitive Surgical^[10]. Konsola sterowania zlokalizowana była w laboratoriach Uniwersytetu w Cincinnati (Ohio), a robot właściwy wykonywał działania chirurgiczne w laboratoriach Intuitive Surgical w Sunnyvale (Kalifornia). Zabieg nefrektomii przeprowadzony został na uśpionej świni, przy użyciu niespecjalizowanego połączenia internetowego. Ten sam zabieg powtórzono w kwietniu 2005 między Denver a Sunnyvale. Poza pierwszą teleoperacją za pomocą robota da Vinci, była to również pierwsza teleoperacja, w której jednocześnie działania chirurgiczne wykonywało dwóch lekarzy (jedna konsola była zdalna, druga znajdowała się po stronie pacjenta). Z wyników tych eksperymentów skorzystano podczas rozwoju kolejnych wersji robota da Vinci.

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Na początku 2013 amerykańska Agencja Żywności i Leków rozpoczęła postępowanie wyjaśniające z udziałem chirurgów wykonujących zabiegi przy pomocy robota da Vinci. Stało się to w wyniku zwiększonej liczby zgłoszeń na temat problemów podczas przeprowadzania tego typu operacji, których efektem były komplikacje, okaleczenia lub nawet śmierć pacjentów. Raporty składane od początku 2013 wskazywały na wiele nieprawidłowości, w tym podczas operacji kobiety, która zmarła wskutek przypadkowego przecięcia przez chirurga naczynia krwionośnego podczas zabiegu histerektomii^[11], lub zabiegu chirurgicznego śledziony z 2007, podczas którego doszło do przebicia części jelit pacjenta, czego konsekwencją było śmiertelne zakażenie^[11]. Operujący wówczas chirurg pierwszy raz wykonywał zabieg na człowieku przy pomocy da Vinci. Zdarzały się także problemy z samym robotem, w tym brak możliwości otwarcia chwytaka narzędzi chirurgicznych^[11], które podtrzymywały tkankę podczas chirurgii jelita grubego, lub uderzenie w twarz pacjentki przez ramię robota podczas histerektomii^[11]. Przypadki te wywołały serię oskarżeń wobec firmy Intuitive Surgical oraz kontrowersje wokół jakości i skuteczności robota da Vinci^[12].

Dystrybucja[edytuj | edytuj kod]

W 2015 r. na świecie funkcjonowało ok. 3500 robotów da Vinci, z tego 2344 w USA, 215 w Japonii, 90 we Francji, 84 we Włoszech, 77 w Niemczech, 55 w Wielkiej Brytanii, 53 w Korei Płd., 46 w Chinach, 35 w Indiach, 34 w Turcji i Belgii oraz 25 w Kanadzie^[13].

W Polsce pierwsze dwa egzemplarze pojawiły się w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu^[9] oraz w Specjalistycznym Szpitalu Miejskim im. Mikołaja Kopernika w Toruniu^[14]. Pod koniec 2018 roku system da Vinci za 14 milionów zł zakupiło Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu. Robota zamówił również Wojewódzki Szpitala im. Jędrzeja Śniadeckiego w Białymstoku^[15]. W II kwartale 2022 r. w Polsce działało 16 autoryzowanych ośrodków wykorzystujących robota da Vinci. Ich liczbę na koniec 2025 r. szacowano wówczas na 40^[16].

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

• 1999 – wejście robota chirurgicznego da Vinci na rynek
• 2003 – zmniejszenie średnicy instrumentów chirurgicznych (z 8 do 5mm), dodanie czwartego ramienia oraz interfejsu odpowiedzialnego za jego obsługę, zwiększenie liczby kompatybilnych narzędzi chirurgicznych z 6 do ponad 50
• 2006 – wejście na rynek wersji „S” robota. Zmniejszono czas uruchamiania o połowę, zmniejszono wielkość i wagę ramion robota oraz udoskonalono procedurę ich produkcji i serwisowania, zwiększając jednocześnie zakres ruchu. Wprowadzono standard WXGA o wysokiej jakości obrazu (rozdzielczość 1280 × 768, jakość zbliżona do 720p), wyświetlacze dotykowe po stronie pacjenta oraz ulepszono architekturę dla większej niezawodności, szybszego, przyszłego rozwoju i odporności na błędy.
• 2009 – wejście na rynek da Vinci „Si”, w którym skupiono się na dopracowaniu platformy oraz zaspokojeniu potrzeb dojrzewającego rynku. Konsola chirurga otrzymała większe możliwości regulacji w zakresie ergonomii, a także wyższej rozdzielczości monitory 3D (SXGA) i uproszczony interfejs użytkownika. Układ wizyjny został wyposażony w wyższej rozdzielczości ekrany dotykowe (WXGA+, 1440 × 900), a także łatwiejsze ustawienia. Da Vinci zyskał także możliwość operowania jednym robotem za pomocą dwóch konsol sterowniczych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

1. ↑ Robots as surgical enablers, Minimally invasive techniques get boost from machine. Market Watch, 2005-02-03. [dostęp 2013-05-08]. (ang. ).
2. ↑ Prepping Robots to Perform Surgery. The New York Times, 2008-05-04.
3. ↑ Surgical robots: The kindness of strangers. The Economist, 2012-01-18.
4. ↑ Company - History. Intuitive Surgical, 2008-05-04.
5. ↑ ^{a b} Computer Motion to start patent infringement war on medical robotics against Intuitive Surgical. com, 2000-06-02. [dostęp 2013-05-14].
6. ↑ da Vinci Procedures.
7. ↑ da Vinci Robotic Surgery. [dostęp 2013-05-06].
8. ↑ ^{a b c} Da Vinci Robotic Surgery: Pros And Cons. SteadyHealth, 2010-03-30.
9. ↑ ^{a b} Pierwszy w Polsce robot chirurgiczny da Vinci! . Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu. (pol.
10. ↑ Charles R. Doarn, Gerald R. Moses: Overcoming Barriers to Wider Adoption of Mobile Telerobotic Surgery: Engineering, Clinical and Business Challenges, The Current State of Telesurgery, First Transcontinental Telesurgery in the U. S. W: Rosen, Jacob, Hannaford, Blake, Satava, Richard M. : Surgical Robotics. Systems Applications and Visions. Springer, 2011, s. 83. DOI: 10. 1007/978-1-4419-1126-1_4. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781441911254" title="Specjalna:Książki/9781441911254">ISBN 978-1-4419-1125-4. (ang.
11. ↑ ^{a b c d} Surgical robot da Vinci scrutinized by FDA after deaths, other surgical nightmares. Daily News, 2013-04-09.
12. ↑ SControversy Over Surgical Robotics Heats Up. CNBC, 2013-04-18.
13. ↑ Azhar, Raed & Elkoushy, Mohamed & Aldousari, Saad. Robot-assisted urological surgery in the Middle East: Where are we and how far can we go? . „Arab Journal of Urology”. 17, s. 1-8, 2019. 1080/2090598X. 2019. 1601003">10. 1601003.
14. ↑ Toruń: Robot da Vinci w szpitalu przy ul. Batorego [ZDJĘCIA, WIDEO], 6 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-06].
15. ↑ Robot da Vinci w Polsce – zastosowanie i dostępność - Zwrotnikraka. pl, „Zwrotnikraka. pl”, 30 listopada 2018 [dostęp 2018-11-30] (pol.
16. ↑ Pierwsze operacje na Podkarpaciu z zastosowaniem robota da Vinci. Takich zabiegów jest coraz więcej - Aparatura i wyposażenie, www. pl [dostęp 2021-05-27] (pol.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Simon DiMaio, Mike Hanuschik, Usha Kreaden: The da Vinci Surgical System. Springer, 2011. 1007/978-1-4419-1126-1_9">10. 1007/978-1-4419-1126-1_9. atitle=The+da+Vinci+Surgical+System&rft. au=Simon+DiMaio&rft. 1007%2F978-1-4419-1126-1_9"> (ang.

• Vimal K., Narula MD, W. Scott Melvin MD: Robotic Surgical Systems. W: Vipul R., Patel MD: Robotic Urologic Surgery. Springer, 2007. 1007/978-1-84628-704-6_2">10. 1007/978-1-84628-704-6_2. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781846285455" title="Specjalna:Książki/9781846285455">ISBN 978-1-84628-545-5. btitle=Robotic+Urologic+Surgery&rft. atitle=Robotic+Surgical+Systems&rft. au=Vimal+K. &rft. date=2007&rft. isbn=978-1-84628-545-5&rft_id=info:doi/10. 1007%2F978-1-84628-704-6_2"> (ang.

• Rachid Yakoubi, Shahab Hillyer, Georges-Pascal Haber: Ashish Dutta: Robotic Urological Surgery: State of the Art and Future Perspectives. InTech, 2012. 5772/26591">10. 5772/26591. org/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9789533079417" title="Specjalna:Książki/9789533079417">ISBN 978-953-307-941-7. btitle=Robotic+Urological+Surgery%3A+State+of+the+Art+and+Future+Perspectives&rft. aulast=Yakoubi&rft. aufirst=Rachid&rft. au=Ashish+Dutta&rft. date=2012&rft. pub=InTech&rft. isbn=978-953-307-941-7&rft_id=info:doi/10. 5772%2F26591&rft_id=http%3A%2F%2Fwww. com%2Fbooks%2Frobotic-systems-applications-control-and-programming%2Frobotic-urological-surgery-state-of-the-art-and-future-perspectives"> (ang.

• History of the da Vinci Surgical System. 2011-12-13.

• Robot chirurgiczny da Vinci. com/">da Vinci Surgery.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Oficjalna strona firmy Intuitive Surgical (ang. )